Mục Lục
Dây tóc đồng hồ cơ là một trong những linh kiện quan trọng nhất nhưng cũng khó sản xuất nhất. Vậy chính xác thì quy trình sản xuất bộ phận này phức tạp đến mức nào mà trên thế giới chỉ có khoảng 20 nhà sản xuất trong khi số lượng thương hiệu đồng hồ hiện nay đã lên đến hơn 300? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết sau!
Dây tóc đồng hồ cơ – Hairspring là bộ phận thường có hình lò xo phẳng (flat spiral) tròn được tạo nên bởi một sợi dây kim loại cực mảnh cuộn xoắn ốc, nó là một linh kiện thuộc Bộ Dao Động – trái tim của mọi chiếc đồng hồ cơ. Ngoài ra, tùy theo mục đích thiết kế tính năng của đồng hồ mà dây tóc còn có thể có thể hình trụ, hình cầu,…
Dây tóc đồng hồ cơ được ghi nhận do nhà khoa học Hà Lan Christiaan Huygens phát minh khi ông phát minh ra bộ máy đồng hồ đầu tiên có bánh lắc và dây tóc vào năm 1675.
Dây tóc đồng hồ cơ thường được làm từ hợp kim sắt-niken như Nivarox, loại hợp kim có tính đàn hồi hầu như không bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ và chống ăn mòn tốt. Hợp kim Nivarox do tiến sĩ Reinhard Straumann phát minh năm 1930 dựa trên Invar, một loại hợp kim (Fe-36% Ni) do Charles Edouard Guillaume người Thụy Sĩ phát minh năm 1896 được sử dụng làm dây tóc trong các bộ máy đồng hồ thế hệ cũ (giai đoạn đầu thế kỷ 20).
Đây chính là sự kết hợp độ chính xác của công nghệ cao và sự khéo léo chế tác thủ công. Sợi dây tóc được sản xuất bằng kỹ thuật cán kim loại cực kỳ chính xác để tạo thành dải mảnh. Các quá trình sau đó phải mất vài ngày để biến dải dây kim loại thành một cái lò xo xoắn ốc phẳng và mỏng.
Dây tóc đồng hồ cơ có dung sai rất nhỏ thường dưới 0.1 micron (1/1000 milimet) vì sự sai lệch nhỏ nhất của thông số lò xo vẫn có ảnh hưởng đến khả năng hoạt động chính xác của đồng hồ. Dây tóc đồng hồ Thụy Sỹ chính hãng thường được làm tỉ mỉ với quy trình bậc nhất thế giới, hãy cùng tìm hiểu.
Mọi thứ bắt đầu với một dây hợp kim Fe Ni. Với đường kính 0,6mm, dây được kéo chính xác từ 60 micron đến 70 micron (0,06mm đến 0,07mm) tùy thuộc vào số sợi tóc mong muốn. Sau đó, nó đi qua một số khuôn kim cương (diamond die – một loại khuôn kéo sợi làm từ kim cương để kéo các loại sợi mảnh hoặc cứng,) kéo liên tiếp tới 20 lần. Sau đó, từ từ giảm dần đường kính của nó để đạt được độ rộng mong muốn. Mất khoảng hai tuần để rút hơn 1km dây, đặc biệt khi dây ngày càng dài hơn mỗi lần nó được rút ra.
Ở giai đoạn này, dây vẫn tròn. Sau đó, nó cần phải được cuộn thành một dải ruy băng hình chữ nhật. Dây được làm dẹt thông qua các con lăn chính xác, kết quả sẽ được đo bằng laser và máy sẽ tự động sửa nếu phát hiện bất kỳ sự chênh lệch nào. Đây là một trong những bước tinh tế nhất của quy trình của xưởng sản xuất đồng hồ đeo tay và dây tóc đồng hồ.
Độ chính xác là rất quan trọng ở bước này, sự khác biệt 0,1 micron sẽ dẫn đến sự thay đổi tốc độ 200/300 giây mỗi ngày cho bộ máy.
Dây tóc sau đó được cắt thành các phần đều nhau. Đây có lẽ là bước dễ nhất trong quy trình sản xuất dây tóc. Sợi dây có thể được cắt dài hơn một chút so với độ dài mong muốn của sợi tóc cuối cùng, để cho phép điều chỉnh về sau.
Sau đó, dây tóc sẽ được cuộn (thường là 4 lần) trước khi được xử lý nhiệt để đảm bảo chúng sẽ giữ được hình dạng và tăng cường tính chất cơ học. Sau đó chúng được tách ra trong một hộp lắc. Một quy trình cực kỳ đơn giản / truyền thống so với cách tất cả các hoạt động khác được thực hiện nhưng đây vẫn là phương pháp hiệu quả nhất.
Kích cỡ bên trong được điều chỉnh bằng cách sử dụng một công cụ cắt (cắt phía trong) theo đặc điểm kỹ thuật của từng sợi tóc, chỉ cần một vài cuộn dây từ trung tâm để cho phép điều chỉnh vành.
Dây tóc đồng hồ và bánh xe cân bằng được kiểm tra và phân loại dựa trên hiệu suất của chúng (quán tính cho bánh xe cân bằng, độ bền cho dây tóc) để chúng có thể được ghép đầy đủ. Schwarz Etienne sử dụng ít hơn 20 loại khác nhau để ghép cân bằng và lò xo. Nếu cần, quán tính cân bằng có thể được điều chỉnh và thăng bằng hoàn hảo nhờ các công cụ định hướng bằng laser.
Hàn laser – dây tóc được gắn vào vành bánh xe cân bằng. Chiều dài của lò xo sau đó được kiểm tra và nó được cắt nếu cần thiết (cắt phía ngoài).
Cách mà bánh xe cân bằng (cùng với lò xo của nó) quay và cân bằng sẽ được kiểm tra.
Đường cong đầu cuối cho phép lò xo mở rộng và co lại đồng tâm. Do khó khăn trong việc định hình một đường cong nhỏ như vậy một cách chính xác nên bước này là một thao tác rất tinh tế.
Nó được thực hiện thủ công, ở đây trên một sợi tóc phẳng. Một công cụ cụ thể được sử dụng để nhấn mũi của sợi tóc và định hình đường cong đầu cuối của nó theo một hình thức được hiệu chỉnh cho mỗi loại.
Quy trình sản xuất dây tóc cho đồng hồ là công đoạn quan trọng của mỗi thương hiệu đồng hồ. Các thương hiệu đồng hồ nổi tiếng như đồng hồ Alpina, đồng hồ Calvin Klein, đồng hồ Tissot,... đều làm theo quy trình này.
Trên đây là toàn bộ quy trình phức tạp để sản xuất ra một sợi dây tóc đồng hồ cơ. Qua bài viết này, những tín đồ yêu thích đồng hồ cơ chắc hẳn đã có cái nhìn tổng quan và đa chiều hơn về dây tóc đồng hồ. Thứ được coi như sợi dây kết nối là một phần quan trọng trong trái tim của bộ máy đồng hồ cơ.
